ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋ว (ซ้ายหน้า) บรรยายความรู้การตัดกิ่งไม้ผลแก่ชาวบ้าน ที่หมู่บ้านก่างตี่ อำเภอเน่ยชิว มณฑลเหอเป่ย

                 “สิ่งที่ผมเรียนมา มีแต่ชนบทเท่านั้นที่ใช้ได้”

                 “การวิจัยทางวิทยาศาสตร์จะช่วยตอบโจทย์การแก้ไขปัญหาความยากจน”

                 ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋ว (李保国, ค.ศ.1958-2016) หน้าตาเหมือนชาวนา แต่ละปีเขา “ทำไร่ทำนา” ในพื้นที่ภูเขาเป็นเวลากว่า 200 วัน มุ่งสร้างความเจริญรุ่งเรืองในพื้นที่ชนบทด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ผู้ซึ่งนำความร่ำรวยสู่พื้นที่ชนบทในเขตภูเขาไท่หังซานนี้เป็นที่เคารพรักของชาวบ้าน และได้รับฉายาว่า “อี๋ว์กง หรือ ลุงโง่สมัยใหม่แห่งภูเขาไท่หังซาน” ตามตำนาน “ลุงโง่ย้ายภูเขา”  หมายถึงผู้มีวิริยะอุตสาหะไม่กลัวอุปสรรคใดๆ

ชีวประวัติโดยย่อของเขามีดังนี้

                 ปี ค.ศ.1958 เขาเกิดในครอบครัวชาวนาในอำเภออู่อี้ มณฑลเหอเป่ย

ปี ค.ศ.1981 เขาสำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยป่าไม้เหอเป่ย และเริ่มทำงานเป็นอาจารย์ในวิทยาลัยดังกล่าว ในช่วงนั้น ทางวิทยาลัยมีการจัดโครงการการผลิต-การเรียนการสอน-และการวิจัยในพื้นที่ภูเขาไท่หังซาน เขากับเพื่อนๆ วัยหนุ่มสาวจึงมีโอกาสก้าวเข้าสู่ภูเขาไท่หังซานเป็นรุ่นแรก เพื่อทำการทดลองต่างๆ ในหมู่บ้านเฉียนหนานอี้ว์ เมืองสิงไท มณฑลเหอเป่ย ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่ยากจนที่สุด

ต่อมาปี ค.ศ.1983 เขาและภริยาพร้อมลูกชายวัยไม่ถึง 1 ขวบ ได้เดินทางออกจากรั้วมหาวิทยาลัยสู่ภูเขาไท่หังซาน

ปี ค.ศ.1986 เขามีส่วนร่วมในโครงการวิจัยเทคโนโลยีเบ็ดเสร็จด้านการปลูกป่าและพัฒนาพื้นที่สีเขียวอย่างมีประสิทธิภาพในเขตภูเขาไท่หังซาน ซึ่งเป็นโครงการสำคัญระดับชาติ โดยเขาได้มุ่งหน้าไปที่หมู่บ้านวั่งหลง อำเภออี้เซี่ยน เมืองเป่าติ้ง มณฑลเหอเป่ย เพื่อทำการวิจัยทางเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง

ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋ว ที่ปรึกษาโรงงานแปรรูปวอลนัตลี่ว์หลิ่ง

ปี ค.ศ.1996 ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋วริเริ่มโครงการการพัฒนา 3 แห่งที่หมู่บ้านก่างตี่ อำเภอเน่ยชิว ได้แก่ หนึ่ง โครงการปลูกแอปเปิล สอง โครงการปลูกเกาลัด และสาม โครงการปลูกอัลฟัลฟา (alfalfa) ใต้ต้นไม้ โดยจะใช้อัลฟัลฟาเป็นอาหารของแพะ เวลานั้น รายได้ต่อหัวเฉลี่ยต่อปีของหมู่บ้านก่างตี่มีเพียง 70-80 หยวนเท่านั้น หลังจากศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋วสอนกรรมวิธีปลูกแอปเปิล 128 ขั้นตอนแก่ชาวบ้าน ตั้งแต่การห่อแอปเปิลใส่ถุง การแกะถุง การเก็บใบไม้ ไปจนถึงการใส่ปุ๋ย ภายใต้การนำของเขา ชาวบ้านจำนวน 100,000 คนในภูเขาไท่หังซานได้พ้นจากความยากจนและมีชีวิตที่ดีขึ้น ในปี 2015 รายได้ต่อหัวเฉลี่ยต่อปีของหมู่บ้านก่างตี่เพิ่มขึ้นเป็นเกือบ 30,000 หยวน หรือเกือบ 400 เท่าเมื่อเทียบกับปี ค.ศ.1996 หรือเมื่อ 20 ปีก่อน

ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋วมุ่งทำวิจัยเกี่ยวกับการดูแลพื้นที่ภูเขาและการเพาะปลูกเพื่อผลผลิตที่ไม่ใช่เนื้อไม้ (non-timber product forest) เช่น ป่าไม้ที่มีผลผลิตเป็นผลไม้ และนำไปแปรรูปเป็นน้ำมันสำหรับบริโภค เป็นวัตถุดิบของผลิตภัณฑ์ยี่ห้อชื่อดังทั่วประเทศ เช่น แอปเปิลฟู่กั่ง (富岗苹果) และวอลนัตลี่ว์หลิ่ง (绿岭核桃)

แอปเปิลฟู่กั่ง (富岗苹果) จากหมู่บ้านฟู่กั่ง อำเภอเน่ยชิว ได้รับการจัดอันดับเป็น “กรีนฟู๊ดเกรดเอ” และได้รับรางวัลเหรียญเงินในงานมหกรรมพืชสวนโลกคุนหมิงปี ค.ศ.1999 โดยแอปเปิลคุณภาพดีเยี่ยมเหล่านี้ขายในราคาลูกละ 100 หยวน หรือ ราวลูกละ 500 บาท

ปี ค.ศ. 2005 เขาได้รับปริญญาเอกดุษฎีบัณฑิตด้านวนศาสตร์จากมหาวิทยาลัยป่าไม้จงหนาน (Central South University of Forestry and Technology) ในขณะดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์และเป็นผู้สอนนักศึกษาระดับปริญญาเอก ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เหอเป่ย

                 ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋วบุกเบิกหนทางแก้ไขปัญหาความยากจนของพื้นที่ภูเขามาเป็นเวลา 35 ปี ผลงานของเขาสร้างความประทับใจแก่ผู้คนเป็นอย่างมาก เป็นที่เคารพรักของชาวบ้าน จนได้รับการยกย่องเขาว่าเป็น “อี๋ว์กง หรือ ลุงโง่สมัยใหม่บนภูเขาไท่หังซาน”

ภาพวาดสีน้ำมันเรื่อง “ลุงโง่” สมัยใหม่แห่งภูเขาไท่หังซาน---หลี่ ป่าวกั๋ว

ในปี 2017 มีศิลปินเขียนภาพวาดสีน้ำมันขนาดใหญ่เรื่อง “ลุงโง่สมัยใหม่แห่งภูเขาไท่หังซาน---หลี่ ป่าวกั๋ว” ซึ่งถูกนำมาจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์แห่งชาติจีนที่กรุงปักกิ่งเมื่อปี 2018 สะดุดตาผู้ชมจำนวนไม่น้อย

           ปี 2018 มีการฉายภาพยนตร์เรื่อง “หลี่ ป่าวกั๋ว” ความยาว 90 นาที บอกเล่าเรื่องราวของ ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋ว ผู้เชี่ยวชาญด้านวนศาสตร์ พร้อมบรรดาคณาจารย์และนักศึกษารวม 3 รุ่น ผู้ซึ่งปักหลักในพื้นที่ภูเขาไท่หังซานเป็นเวลา 35 ปี เพื่อใช้ความพยายามในการเปลี่ยนภูเขาหัวโล้นกว่า 1,400,000 หมู่ (1 ไร่เท่ากับ 2.4 หมู่)  หรือราว 600,000 ไร่ ให้กลับมาเป็นภูเขาเขียว นอกจากนี้ยังช่วยเหลือเกษตรกรจำนวน 100,000 คนพ้นให้จากภาวะยากจนด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จนประสบความสำเร็จทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม และระบบนิเวศ ทั้งนี้ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้สร้างความซาบซึ้งใจและกำลังใจแก่ผู้ชมมาก

 นางกัว ซู่ผิง ภริยาของ ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋ว ที่หมู่บ้านก่างตี่ อำเภอเน่ยชิว มณฑลเหอเป่ย

           “ป่าวกั๋วลาโลกไปแล้ว แต่เขายังมีภารกิจที่ยังไม่เสร็จสิ้น ยังมีชาวบ้านอีกจำนวนมากที่ต้องการเขา ดิฉันคิดว่านี่ก็คือความห่วงใยที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของเขาก่อนเสียชีวิต” นางกัว ซู่ผิง (郭素萍) ภริยาของ ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋วหวนรำลึกถึงสามี ผู้ซึ่งเป็นเพื่อนร่วมงานทั้งน้ำตาคลอเบ้า เธอให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวว่า ทีมงานที่ประกอบด้วยตัวเธอ ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อนร่วมงาน นักศึกษา และพี่น้องเกษตรกรที่เคยร่วมต่อสู้กับปัญหาความยากจนกันมา ยังคงใช้ความพยายามสืบสานภารกิจที่ยังไม่เสร็จสิ้นนี้ของ ศ.ดร.หลี่ ป่าวกั๋วให้เดินหน้าต่อไป

(TIM/LING)