วันที่ 9 สิงหาคม นายอเล็กซ์ อาซาร์ (Alex Aza) รัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุขและบริการมนุษย์ของสหรัฐฯ เดินทางถึงไต้หวันของจีน และพบกับจนท.ทางการไต้หวันในวันต่อมา การกระทำนี้ถือเป็นการกระทำที่ขัดต่อเจตนารมณ์ของแถลงการณ์ร่วมจีน – สหรัฐฯ ทั้งสามฉบับอย่างร้ายแรง และละเมิดหลักการจีนเดียว

อย่างที่ทราบกันดีว่า หลักการจีนเดียวเป็นพื้นฐานของความสัมพันธ์จีน - สหรัฐฯ ตามแถลงการณ์ร่วมระหว่างจีน – สหรัฐฯ ทั้งสามฉบับ สหรัฐยอมรับว่ารัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นรัฐบาลตามกฎหมายของจีนเพียงหนึ่งเดียว ภายใต้ขอบเขตนี้ คนอเมริกันจะรักษาความสัมพันธ์อย่างไม่เป็นทางการกับไต้หวันทางด้านวัฒนธรรม ธุรกิจและด้านอื่นๆ   และจีนคัดค้านการแลกเปลี่ยนอย่างเป็นทางการระหว่างสหรัฐฯ กับไต้หวันมาโดยตลอด

เมื่อ 48 ปีที่แล้ว ตอนที่อดีตประธานาธิบดีนิกสันของสหรัฐฯ เยือนจีน เขาชี้ให้เห็นว่า จีนและสหรัฐฯมีผลประโยชน์และมีความหวังร่วมกัน และไม่มีเหตุผลที่จะเป็นศัตรูกัน การพัฒนากว่า 40 ปี พิสูจน์ให้เห็นว่าการพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดี และมั่นคงระหว่างจีน – สหรัฐฯ ได้สร้างประโยชน์อย่างมากต่อทั้งสองประเทศและนานาประเทศทั่วโลก แต่เรื่องที่เกิดขึ้นทำให้จีนผิดหวังและเจ็บใจ ภายใต้การอยู่เบื้องหลังของนักการเมืองสหรัฐบางคนที่แสวงหาผลประโยชน์ส่วนตัว  ความสัมพันธ์ระหว่างจีน - สหรัฐฯในปัจจุบันกำลังเผชิญกับความท้าทายในจุดที่ล่อแหลมที่สุด นับตั้งแต่การสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตเป็นต้นมา

ปัญหาไต้หวันเป็นผลประโยชน์สำคัญของจีน และยังเป็นประเด็นที่สำคัญและละเอียดอ่อนที่สุดในความสัมพันธ์จีน - สหรัฐฯ การใช้ประเด็น "ไต้หวัน" โดยนักการเมืองสหรัฐ จะยิ่งทำให้ความขัดแย้งระหว่างจีน – สหรัฐฯ ทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น และสั่นคลอนความสัมพันธ์แบบทวิภาคี

จีนขอเตือนนักการเมืองสหรัฐฯ ให้ยุติการแลกเปลี่ยนอย่างเป็นทางการในทุกรูปแบบกับไต้หวัน อย่าใช้ประโยชน์จากส่วนที่เปราะบางที่สุดของจีน และอย่ามองข้ามความมุ่งมั่นของจีนในการปกป้องอธิปไตย ความมั่นคงและการรักษาผลประโยชน์จากการพัฒนา

Bo/Lei/Zi