จีนเป็นหนึ่งในประเทศที่มีศาสนิกชนของศาสนาต่าง ๆ มากมาย รวมถึงพุทธศาสนา ศาสนาเต๋า ศาสนาอิสลาม และศาสนาคริสต์ เป็นต้น จีนมีประชากรนับถือศาสนาเกือบ 200 ล้านคน มีพระสงฆ์กว่า 380,000 รูป และมีกลุ่มศาสนาประมาณ 5,500 คณะ รัฐธรรมนูญจีนระบุว่าพลเมืองมีเสรีภาพในการนับถือศาสนา ดังนั้นรัฐบาลจีนจึงกำหนดนโยบายจำนวนหนึ่งเพื่อเคารพและปกป้องเสรีภาพของพลเมืองในการนับถือศาสนาและประกันให้พลเมืองดำเนินศาสนกิจอย่างเป็นปกติ อีกทั้งรณรงค์ให้ศาสนิกชนต่าง ๆ อยู่ร่วมด้วยกันอย่างกลมกลืนและปรองดอง เพื่อให้พลเมืองที่นับถือศาสนา ไม่นับถือศาสนา หรือ พลเมืองที่นับถือศาสนาต่างกัน สามารถอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนและปรองดอง ตลอดจนมีความปรองดองระหว่างศาสนากับสังคม
ความกลมกลืนและความปรองดองเป็นแนวคิดสำคัญของวัฒนธรรมดั้งเดิมของจีน ความปรองดองทางศาสนา คือ รับรองความหลากหลาย ความเสมอภาคเท่าเทียมกัน และสันติภาพของศาสนา ส่งเสริมให้ศาสนิกชนปฏิบัติภารกิจของตนและมีส่วนเกื้อกูลกัน แม้ปรองดองกันแต่ก็สามารถรักษาลักษณะที่แตกต่างกันได้ ตามปกติแล้วความปรองดองทางศาสนาประกอบด้วย 4 ประการ ได้แก่ ความปรองดองกันภายในศาสนา ความปรองดองระหว่างศาสนานิกายต่าง ๆ ความปรองดองระหว่างศาสนากับสังคม และความปรองดองระหว่างทางการเมืองกับศาสนา
รัฐบาลจีนสนับสนุนและส่งเสริมให้ศาสนิกชนปรึกษาหารือกันและแลกเปลี่ยนกันมาโดยตลอด เพื่อเพิ่มพูนความเข้าใจและขจัดอคติหรือความเข้าใจผิดที่เกิดขึ้นในอดีต โดยปูพื้นฐานให้ศาสนานิกายต่าง ๆ ดำรงอยู่ร่วมกันอย่างปรองดอง
ตลอดช่วงหลายปีมานี้แวดวงศาสนาของจีนจัดศาสนกิจขนาดใหญ่มากมาย ซึ่งรวมถึงการอธิษฐานเพื่อต่อต้านภัยพิบัติต่าง ๆ เช่น แผ่นดินไหวที่อำเภอเวิ่นชวน มณฑลเสฉวน ใน ค.ศ. 2008 แวดวงศาสนารวมพลังช่วยเหลืออำเภอปกครองตนเองชนเผ่าสุ่ยซานตู มณฑลกุ้ยโจวให้พ้นจากความยากจน การใช้วิธีการต่าง ๆ ระดมเงินทุนพัฒนาการศึกษา ลงทุนพัฒนาการรักษาพยาบาล เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้ยากไร้ในการได้รับการรักษาพยาบาล เปิดศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและศูนย์ฟื้นฟูสุขภาพสำหรับผู้พิการ จากสถิติขั้นต้นพบว่า ปัจจุบันแวดวงศาสนาของจีนตั้งสถานสงเคราะห์ผู้สูงอายุกว่า 400 แห่ง มีเตียงกว่า 29,000 เตียง นอกจากนี้วงการศาสนาพุทธและศาสนาเต๋ายังรณรงค์แนวคิดการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยส่งเสริมให้จุดธูปเทียนแบบประหยัด ปล่อยสัตว์อย่างสมเหตุสมผล อีกทั้งยังสร้างสรรค์วัดวาอารามที่เป็นมิตรกับระบบนิเวศ
ตั้งแต่ ค.ศ. 2012 เป็นต้นมา สมาคมพระพุทธศาสนา สมาคมศาสนาเต๋า สมาคมศาสนาอิสลาม คณะกรรมการรักชาติโรมันคาทอลิก คณะบิชอปโรมันคาทอลิก คณะกรรมการขบวนการรักชาติโรมันคาทอลิกเพื่อปกครองตนเอง บำรุงตนเอง และเผยแพร่ด้วยตนเอง เป็นต้น ได้ร่วมกันจัดสัปดาห์การกุศลทางศาสนาประจำปีขึ้นโดยชูประเด็นว่า “เพื่อความเมตตาและความรักของโลกมนุษย์ ศาสนา 5 นิกายร่วมมือกัน” จนถึงปัจจุบันศาสนกิจดังกล่าวได้บริจาคเงินสะสมมูลค่ากว่า 1,000 ล้านหยวน
ค.ศ. 2016 เพื่อรำลึก 71 ปีชัยชนะสงครามต่อต้านทหารญี่ปุ่นและสงครามต่อต้านลัทธิฟาสซิสต์โลก แวดวงศาสนาของจีนได้จัดการอธิษฐานเพื่อสันติภาพอย่างยิ่งใหญ่โดยวิงวอนให้ปกป้องความสามัคคีระหว่างชนเผ่าต่าง ๆ ปกป้องเสถียรภาพของบ้านเมือง และปกป้องสันติภาพโลก
ด้านการแลกเปลี่ยนต่างประเทศ วงการศาสนาของจีนมีความสัมพันธ์ฉันมิตรกับองค์กรศาสนาต่าง ๆ ในกว่า 80 ประเทศ ซึ่งรวมถึงสภาคริสตจักรโลก องค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก สันนิบาตมุสลิมโลก และการประชุมสันติภาพและศาสนาโลก (World Conference on Religion and Peace) เป็นต้น โดยเข้าร่วมศาสนกิจระหว่างประเทศอย่างแข็งขัน นอกจากนี้ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาจีนยังได้จัดฟอรั่มพุทธศาสนาโลก ฟอรั่มศาสนาเต๋านานาชาติ การประชุมเสวนาระหว่างประเทศเกี่ยวกับมุสลิมสายกลาง อีกทั้งยังส่งเสริมการแลกเปลี่ยนทางศาสนากับประเทศที่มีส่วนร่วมในข้อริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจระหว่างประชาชนในประเทศดังกล่าว
สำหรับจีนแล้วจุดสำคัญของความปรองดองระหว่างศาสนากับสังคม คือ ยึดมั่นหลักการศาสนาต้องมีเอกลักษณ์ของจีน นายสี จิ้นผิง ผู้นำสูงสุดของจีน ระบุว่า การชี้นำให้ศาสนาสอดคล้องกับสังคมอย่างแข็งขัน ที่สำคัญคือสนับสนุนให้ศาสนิกชนต่าง ๆ ในจีนมีเอกลักษณ์ของจีน ต้องใช้ค่านิยมแกนหลักของสังคมนิยมชี้นำและให้การศึกษาแก่บุคคลในวงการศาสนาและบรรดาศาสนิกชน ส่งเสริมเชิดชูประเพณีอันดีงามของประชาชาติจีน เพื่อให้บรรดาศาสนิกชนมีจิตสำนึกด้านความสามัคคี ความก้าวหน้า สันติภาพ และการเปิดกว้าง สนับสนุนให้ศาสนานิกายต่าง ๆ ยึดมั่นความเลื่อมใสศรัทธา เคารพหลักคำสอนทางศาสนา ปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมทางศาสนา ขณะเดียวกันก็ยังคงศึกษาค้นคว้าอย่างลึกซึ้ง
หลักธรรมคำสอนและข้อบังคับทางศาสนาที่เป็นประโยชน์ต่อความปรองดองของสังคม ความก้าวหน้าแห่งยุค และอารยธรรมโลก อธิบายหลักคำสอนและข้อบังคับต่าง ๆ ทางศาสนาให้สอดคล้องกับการพัฒนาและความก้าวหน้าของจีนยุคปัจจุบัน ตลอดจนสอดคล้องกับขนบธรรมเนียมประเพณีของจีน
ในยุคใหม่นี้ พรรคคอมมิวนิสต์จีนยึดมั่นหลักการ “ส่งเสริมความสามัคคีและความร่วมมือทางการเมือง เคารพซึ่งกันและกันด้านความเชื่อ” ในการจัดความสัมพันธ์กับแวดวงศาสนา เพื่อให้แนวร่วมรักชาติและความเป็นเอกภาพแห่งชาติระหว่างพคจ. กับแวดวงศาสนามีความมั่นคงยิ่งขึ้น ศาสนานิกายต่าง ๆ ของจีนจะส่งเสริมเชิดชูธรรมเนียมอันดีงามที่รักชาติ รักศาสนา สามัคคี ก้าวหน้า รับใช้สังคม มีความหลากหลาย และอยู่ร่วมกันอย่างปรองดองเช่นนี้ต่อไป ตลอดจนสร้างคุณูปการต่อไปเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ สร้างความเจริญรุ่งเรืองทางวัฒนธรรม ความสามัคคีระหว่างชนเผ่าต่าง ๆ และเอกภาพแห่งชาติ
(Tim/Zhou)
