“หอตรวจการณ์และหมู่บ้านแห่งไคผิง” Kaiping Diaolou and Villages (广东开平碉楼旅游) คือ แหล่งมรดกโลกที่ตั้งอยู่ในเมืองไคผิงและเมืองใกล้เคียง ในมณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน เป็นสิ่งก่อสร้างที่มีลักษณะเป็นตึกสูงหลายชั้นสร้างจากคอนกรีตเสริมแรง โดยมีชื่อเรียกว่า “เตียวโหลว (碉楼)” ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นที่อยู่อาศัยและยังใช้เป็นหอตรวจการณ์อีกด้วย ในปัจจุบันมีเตียวโหลวเหลืออยู่ในเมืองไคผิงประมาณ 1,833 หอ และอีกประมาณ 500 หอในเมืองไถซาน หอตรวจการณ์และหมู่บ้านแห่งไคผิงนั้นได้รับการบันทึกให้เป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมเมื่อปี ค.ศ. 2007

เตียวโหลวนั้นถูกสร้างในช่วงปี ค.ศ.1821-1920 โดยชาวจีนโพ้นทะเล หรือชาวจีนที่ได้อพยพไปตั้งรกรากทางฝั่งตะวันตกของอเมริกาในยุคตื่นทอง โดยไปทำงานเป็นคนงานในเหมืองหรือก่อสร้างทางรถไฟ ซึ่งในมณฑลกวางตุ้งนี้ถือเป็นมณฑลที่มีประชากรชาวจีนอพยพไปตั้งถิ่นฐานหรือทำงานในต่างประเทศจำนวนมาก แต่เมื่อถึงช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ถึงประมาณก่อนสงครามโลก ชาวจีนส่วนหนึ่งได้เดินทางกลับบ้าน และอีกส่วนหนึ่งได้ส่งเงินกลับมาเพื่อสร้างบ้านที่อยู่อาศัยให้ลูกหลาน ลักษณะของเตียวโหลวจึงเป็นการก่อสร้างแบบผสมผสานระหว่างสถาปัตยกรรมแบบจีนและแบบตะวันตก โดยมีหน้าตาคล้ายตึกแบบฝรั่งทรงสูง 5-6 ชั้น มีหน้าต่างโดยรอบแต่อยู่สูงจากพื้นดิน และผสมผสานความเป็นจีนด้วยลวดลายปูนปั้นที่ประดับอยู่ตามเสาหรือบนระเบียง ส่วนด้านบนจะเปิดโล่งเหมือนดาดฟ้าเพื่อไว้ใช้สังเกตการณ์และระวังความปลอดภัยในหมู่บ้าน

สำหรับการมาท่องเที่ยวชมเตียวโหลวในเมืองไคผิงนั้น มีหลายหมู่บ้านที่สามารถไปชมได้ แต่หมู่บ้านที่ยังคงมีเตียวโหลวหลงเหลืออยู่มากที่สุดคือ “หมู่บ้านจื้อลี่ (自力村)” ในหมู่บ้านจะมีทั้งเตียวโหลวและบ้านเรือนสำหรับพักอาศัย บ้านแต่ละหลังมีทางเดินเชื่อมถึงกันหมด ล้อมรอบไปด้วยทุ่งนาและบึงบัว บางแห่งเปิดให้เข้าไปชมด้านในได้ โดยมีการจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ภายในบ้านด้วย และในปี ค.ศ. 2005 หมู่บ้านแห่งนี้ก็ได้รับรางวัล “National Historical and Cultural Village” อีกด้วย

และไม่ไกลจากหมู่บ้านจื้อลี่ ยังมี “สวนลี่หยวน (立园)” ซึ่งสร้างขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1936 โดยชาวจีนโพ้นทะเล ภายในเป็นสวนที่สร้างผสมผสานด้วยสถาปัตยกรรมแบบตะวันตกกับแบบจีน เต็มไปด้วยดอกไม้ สระบัว ศาลา และระเบียงทางเดินที่งดงาม อีกทั้งยังมีพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงถึงความเป็นมาของสถานที่ และในบริเวณบ้านก็มีการจัดแสดงเฟอร์นิเจอร์ ข้าวของเครื่องใช้ตั้งแต่สมัยเจ้าของยังมีชีวิตอยู่ สวนลี่หยวนแห่งนี้จึงได้ถูกจัดให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวระดับ 4A ของประเทศจีน

Photo Credit:

- http://www.guangzhoutravelguide.com/

- https://www.chinatouradvisors.com/

- https://www.viator.com/tours/Guangzhou